Ο Νόμος 4139/2013 αποτελεί το τελευταίο Νομοθέτημα για τα Ναρκωτικά στη χώρα μας τιτλοφορούμενος “ Νόμος περί εξαρτησιογόνων ουσιών”
Μια εκ των φιλοσοφιών του παρόντος Νόμου είναι η αντιμετώπιση του τοξικομανούς ως ασθενούς και όχι ως εγκληματία κάτι που αντανακλάται στην ποινική του μεταχείριση.
Δυνάμει του άρθρου 31 Ν. 4139/13 είναι δυνατή η επιβολή εισαγωγής του κατηγορουμένου σε ειδικό θεραπευτικό κατάστημα απεξάρτησης στο στάδιο της ανάκρισης αντί της προσωρινής κράτησης του μέχρι την εκδίκαση.
Σε επίπεδο ποινικής μεταχείρισης εφαρμογή έχει το άρθρο 30 δυνάμει του οποίου οι ποινές ακόμα και αυτή της κατοχής με σκοπό την εμπορία περιορίζονται σημαντικά όταν το Δικασήριο δεχτεί το ισχυρισμό περί τοξικομανίας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για την πράξη της εμπορίας ναρκωτικών του αρθρου 20 όπου η βασική ποινή για μη εξαρτημένους χρήστες είναι τουλάχιστον 8 έτη κάθειρξη σε περίπτωση τοξικομανίας το πλαισιο της ποινής “πέφτει” σε φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους.
Η ποινή λοιπόν φυλάκισης σημαίνει πως το έγκλημα χαρακτηρίζεται ως πλημμέλημα ενώ η ποινή της κάθειρξης κακούργημα. Οι πρακτικές συνέπειες είναι σοβαρότατες. Αρκεί κανείς να αντιληφθεί ότι η ποινή φυλάκισης μπορεί να μετατραπέι σε χρηματική ενώ η ποινή κάθειρξης για πράξεις εμπορίας όχι.
Επίσης σημαντικό είναι σε περίπτωση τοξικομανίας να ζητείται ήδη από το στάδιο της ανάκρισης όπως υποβληθεί ο κατηγορούμενος σε Ψυχιατρική Πραγματογνωμοσύνη προκειμένου να διαπιστωθέι αν ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος θεωρείται τοξικομανής. Σημαντικό επίσης να γνωρίζει ο κατηγορούμενος ότι ακόμα και αν κριθεί τοξικομανής από τον πραγματογνώμονα το Δικαστήριο δεν δεσμεύεται απ’ αυτήν και μπορεί να την απορρίψει αιτιολογημένα.
Άξιο αναφοράς είναι το άρθρο 21 βάσει του οποίου “ Με ποινή φυλάκισης μέχρι τρία έτη τιμωρείται όποιος 1. α) Διακινεί μικροποσότητες, με σκοπό να εξασφαλίσει την κάλυψη των καθημερινών ατομικών του αναγκών χρήσης και είναι εξαρτημένος, β) διαθέτει ναρκωτικά χωρίς κέρδος σε οικείους του με σκοπό να καλύψει τις άμεσες ανάγκες χρήσης τους. 2. Με την ίδια ποινή τιμωρείται όποιος, από την ποσότητα ναρκωτικών που έχει προμηθειτεί για τις προσωπικές του ανάγκες διαθέτει χωρίς κέρδος μέρος της σε άλλον για δική του αποκλειστική χρήση.
Συνοπτικά λοιπόν το άρθρο 21 ρυθμίζει τον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ καθαρής ιδιωτικής χρήσης και εμπορίας. Σε περίπτωση που γίνει δεκτη η εφαρμογή του συγκεκριμένου άρθρου η ποινική μεταχείριση είναι ιδιαίτερα επιεικής και συνήθως αν όχι πάντα ο κατηγορούμενος μένει εκτός φυλακής.
Τέλος στο άρθρο 29 ρυθμίζεται η περίπτωση χρήσης ναρκωτικών ουσιών για ιδία αποκλειστικά χρήση και επιβάλλεται ποινή φυλάκισης μέχρι 5 μηνών. Σε περίπτωση δε που αποδειχτεί ότι η αξιόποινη πράξη ήταν εντελώς περιστασιακή και δεν πιθανολογείται η επανάληψη της να κρίνει τον κατηγορούμενο ατιμώρητο (αθώο).
Σημαντικό λοιπόν και αναγκαίο καθίσταται σε οποιαδήποτε σύλληψη στα πλαίσια του ως άνω Νόμου να γίνεται άμεση επικοινωνία με νομικό παραστάση ώστε να εξασφαλίζεται ο ορθότερος νομικός χαρακτηρισμός της πραξης που πολλές φορές ορίζει το αν ο κατηγορούμενος θα οδηγηθεί στη φυλακή ή πίσω στο σπίτι του.
